Gazeta Podatkowa nr 18 (1268) z dnia 3.03.2016

Comiesięczne ustalanie podwyższenia zasiłku macierzyńskiego

Począwszy od 1 stycznia 2016 r. zasiłek macierzyński, który po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych okaże się niższy od kwoty świadczenia rodzicielskiego, ulega stosownemu podwyższeniu. Nie wystarczy jednak raz ustalić prawo do podwyższenia zasiłku oraz obliczyć jego kwotę. Czynności te powinny być powtarzane co miesiąc.

Gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego, pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, jest niższa niż kwota świadczenia rodzicielskiego, określonego w ustawie o świadczeniach rodzinnych, kwotę zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych podwyższa się do wysokości świadczenia rodzicielskiego. Tak wynika z art. 31 ust. 3a ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową.

Nie zawsze do 1.000 zł

Kwota świadczenia rodzicielskiego, do której - dla celów ustalenia prawa do stosownego podwyższenia - porównywana jest wysokość należnego zasiłku macierzyńskiego, pomniejszonego o zaliczkę na pdof, wynosi 1.000 zł miesięcznie. Dotyczy to jednak wyłącznie zasiłku należnego za pełny miesiąc kalendarzowy.

Jeśli zasiłek macierzyński przysługuje za część miesiąca, kwota świadczenia rodzicielskiego, dla celów ustalenia podwyższenia tego zasiłku, ulega stosownemu zmniejszeniu. Polega ono na podzieleniu kwoty świadczenia (tj. 1.000 zł) przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w danym miesiącu i pomnożeniu otrzymanej wartości przez liczbę dni, za które w tym miesiącu przysługuje zasiłek. Otrzymaną kwotę świadczenia za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.

Ponieważ liczba dni kalendarzowych w poszczególnych miesiącach jest różna (31, 28/29 lub 30), zróżnicowana jest również kwota świadczenia za jeden dzień. Tym samym kwota świadczenia należnego np. za 5 dni lutego 2016 r. (tj. 1.000 zł : 29 = 34,48 zł; 5 × 34,48 zł = 172,40 zł) będzie inna od kwoty za taką samą ilość dni w styczniu (tj. 1.000 zł : 31 = 32,26 zł; 5 × 32,26 zł = 161,30 zł), czy w kwietniu (tj. 1.000 zł : 30 = 33,33 zł; 5 × 33,33 zł = 166,65 zł =>> 166,70 zł) - patrz tabela.

Zróżnicowana wysokość zasiłku

Miesięczna wysokość zasiłku macierzyńskiego wynosi odpowiednio 100% i 60% lub 80% podstawy wymiaru tego świadczenia. Szczegóły w tym zakresie określa art. 31 ust. 1-3 ustawy zasiłkowej. Za każdy dzień należnego okresu wypłaca się tzw. stawkę dzienną zasiłku, czyli jedną trzydziestą część wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku.

W efekcie, nawet jeśli nie zmienia się wartość procentowa należnego zasiłku, za poszczególne pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczonemu przysługuje inna wysokość tego świadczenia. W skrajnych przypadkach może się więc okazać, że za niektóre pełne miesiące kalendarzowe podwyższenie zasiłku macierzyńskiego będzie przysługiwało, a za inne już nie.

Comiesięczna analiza

Biorąc pod uwagę powyższe, praktycznie każdorazowo, tj. co miesiąc, niezbędna jest analiza wypłacanych zasiłków macierzyńskich pod kątem ich ewentualnego podwyższenia do wysokości świadczenia rodzicielskiego. Dotyczy to zwłaszcza tych świadczeń, których wysokość jest niższa albo nieznacznie przekracza 1.000 zł miesięcznie.

Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego powinno być dokonywane bez wniosku świadczeniobiorcy. Jednak w przypadku, gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na pdof jest niższa od kwoty świadczenia rodzicielskiego, osoba uprawniona do tego zasiłku powinna złożyć oświadczenie, czy otrzymuje zasiłek macierzyński z jednego czy z więcej niż jednego tytułu. W tym drugim przypadku dodatkowo wymagane jest od świadczeniobiorcy:

• wskazanie płatnika składek zobowiązanego do naliczenia i wypłaty podwyższenia zasiłku, chyba że jednym z tych płatników jest ZUS,
   
• przedłożenia płatnikowi zasiłku zobowiązanemu do wypłaty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego, zaświadczeń pozostałych płatników zasiłku o okresie wypłaconego zasiłku macierzyńskiego i miesięcznej kwocie tego zasiłku pomniejszonego o zaliczkę na pdof.

Zaświadczenie powinno być składane co miesiąc, celem ustalenia podwyższenia zasiłku macierzyńskiego za każdy miesiąc.

Podwyższenie ma zastosowanie także do osób, które prawo do zasiłku macierzyńskiego nabyły przed 1 stycznia 2016 r.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159 ze zm.)