Wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego

Jako prowadząca własną działalność pozarolniczą wystąpiłam po porodzie do ZUS o przyznanie zasiłku macierzyńskiego jedynie na okres 20 tygodni. Z urlopu rodzicielskiego miał bowiem korzystać mój mąż. Po dwóch miesiącach zmieniliśmy jednak zdanie. W jakim terminie powinnam złożyć wniosek o przyznanie zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego, aby nie stracić prawa do tego świadczenia?

Z wnioskiem takim z założenia należy wystąpić przed rozpoczęciem korzystania z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego, choć ZUS przewiduje pewne odstępstwo od tej reguły.

Zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy m.in. jako okres urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego.

W przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie można korzystać z tego świadczenia przez okres do 52 tygodni (tj. 20 tygodni + 32 tygodnie).

Kalkulator urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego dostępny jest w serwisie kalkulatory.gofin.pl.

Z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego może korzystać ubezpieczona matka dziecka lub/oraz ubezpieczony ojciec wychowujący dziecko, także jednocześnie. W takim przypadku jednak łączny okres zasiłku macierzyńskiego nie może przekraczać wymiaru urlopu rodzicielskiego określonego przepisami Kodeksu pracy. Stanowi o tym art. 29a ust. 1 i 3 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2017 r. poz. 1368 ze zm.), zwanej ustawą zasiłkową.

Co prawda w świetle art. 182^1d § 1 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.) urlop rodzicielski jest udzielany na pisemny wniosek pracownika, składany w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu.

W przypadku ubezpieczonych niebędących pracownikami (m.in. ubezpieczonych prowadzących własną działalność pozarolniczą) obowiązuje jednak nieco inny termin na wystąpienie z wnioskiem o przyznanie i wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego. Zgodnie z § 22 pkt 3 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków (Dz. U. z 2017 r. poz. 87) należy go złożyć przed terminem rozpoczęcia korzystania z tego zasiłku.

Wniosek złożony po tym terminie nie stanowi podstawy do wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego, chyba że niezłożenie wniosku w terminie wynikało z przyczyn niezależnych od osoby pobierającej zasiłek. Takie stanowisko prezentuje ZUS w swoim komentarzu do ustawy zasiłkowej, dostępnym na stronie internetowej www.zus.pl. Jednocześnie precyzuje, iż w przypadku gdy ostatni dzień terminu na złożenie wniosku przypada na sobotę lub na dzień ustawowo wolny od pracy, wniosek złożony w pierwszym dniu roboczym po tym terminie uznaje się za złożony w terminie.

Aby nie ryzykować uchybienia terminu na złożenie wniosku o przyznanie i wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego, najlepiej, aby Czytelniczka zrobiła to jak najszybciej. W tym celu może wykorzystać opracowany przez organ rentowy formularz ZUR - Wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego.

Zasady udzielania urlopu rodzicielskiego, a tym samym i przyznawania zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu

1. Urlop rodzicielski udzielany jest:

-	na pisemny wniosek,
-	jednorazowo albo w częściach nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia,
-	bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego, nie więcej niż w 4 częściach, przypadających bezpośrednio jedna po drugiej albo bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części urlopu rodzicielskiego,
-	w wymiarze wielokrotności tygodnia.

2. Urlop rodzicielski w wymiarze do 16 tygodni może być udzielony w terminie nieprzypadającym bezpośrednio po poprzedniej części tego urlopu albo nieprzypadającym bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części tego urlopu.

3. Żadna z części urlopu rodzicielskiego z założenia nie powinna być krótsza niż 8 tygodni, z wyjątkami wskazanymi w art. 182^1c § 4 Kodeksu pracy.