Wypłata z ZUS zasiłku macierzyńskiego dla przedsiębiorcy

Prowadzę własną działalność gospodarczą. Dwa tygodnie temu wnioskowałem do ZUS o zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego, w wymiarze dwóch tygodni począwszy od 6 maja 2019 r. Jak długo będę musiał czekać na to świadczenie, tj. ile czasu ma ZUS na jego wypłatę? (pytanie z dyskusji na www.forum.gofin.pl nr 1226548)

Zgodnie z założeniami ustawodawcy ZUS powinien dokonywać wypłaty zasiłków na bieżąco po stwierdzeniu do nich uprawnień, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia tych uprawnień. Stanowi o tym art. 64 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2019 r. poz. 645), zwanej ustawą zasiłkową.

Z prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, w tym do zasiłku macierzyńskiego, który przysługuje bez tzw. okresu wyczekiwania, mogą skorzystać osoby objęte ubezpieczeniem chorobowym. Ponieważ uczestnik forum, jako przedsiębiorca, może podlegać temu ubezpieczeniu na zasadzie dobrowolności, organ rentowy przed ustaleniem prawa do zasiłku macierzyńskiego musi ustalić, czy na pierwszy dzień wnioskowanego okresu zainteresowany faktycznie podlega ubezpieczeniu chorobowemu. Aby to stwierdzić, musi poczekać, aż ubezpieczony opłaci składki na ubezpieczenia społeczne (w tym dobrowolną chorobową) za miesiąc maj 2019 r.

Trzeba bowiem pamiętać, iż w świetle art. 14 ust. 2 i 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 300 ze zm.), dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje m.in. od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie lub - jeżeli za część miesiąca został pobrany zasiłek - od dnia następującego po dniu, za który zasiłek ten przysługuje.

Brak terminowej lub w prawidłowej wysokości składki na ubezpieczenia społeczne za maj 2019 r. skutkowałby zatem wyłączeniem uczestnika forum z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z dniem 1 maja 2019 r. i w efekcie brakiem prawa do zasiłku macierzyńskiego za wnioskowany okres (dwóch tygodni począwszy od 6 maja 2019 r.).

Biorąc pod uwagę powyższe i przy założeniu, że uczestnik forum przedłożył wszystkie wymagane dokumenty do uzyskania zasiłku macierzyńskiego (patrz ramka), ZUS powinien dokonać wypłaty tego świadczenia na bieżąco po stwierdzeniu do niego uprawnień, przy czym nie później niż w ciągu 30 dni od daty opłacenia składek (w tym na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe) za maj 2019 r.

Dokumenty niezbędne do przyznania i wypłaty przez ZUS zasiłku macierzyńskiego przysługującego ubezpieczonemu za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego:

-	odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub prawomocne postanowienie sądu o przysposobieniu dziecka lub kopie tych dokumentów potwierdzone za zgodność z oryginałem przez płatnika składek albo ZUS,
-	oświadczenie ubezpieczonego czy zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego został pobrany z innego tytułu*,
-	wniosek ubezpieczonego o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego*, złożony przed terminem rozpoczęcia korzystania z zasiłku, sporządzony np. na formularzu ZAO - w przypadku ubezpieczonego niebędącego pracownikiem,
-	zaświadczenie płatnika składek*, sporządzone np. w przypadku ubezpieczonego będącego przedsiębiorcą na formularzu Z-3b.

* może być złożone/y w formie papierowej lub w formie dokumentu elektronicznego uwierzytelnionego z wykorzystaniem kwalifikowanego certyfikatu lub profilu zaufanego ePUAP na elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS.