Wniosek o zasiłek macierzyński po trzech latach od porodu tuż po podjęciu pracy w ramach umowy zlecenia

Zatrudniłam na umowę zlecenia na okres 6 miesięcy kobietę, którą zgłosiłam m.in. do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Po tygodniu pracy złożyła ona wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego w wymiarze 10 tygodni na dziecko, które urodziła w grudniu 2016 r. Czy faktycznie przysługuje jej to świadczenie? Jeżeli tak, to na podstawie jakich dokumentów mam dokonać jego wypłaty?

Zasiłek macierzyński przysługuje m.in. ubezpieczonej, która urodziła dziecko w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego. Świadczenie to należne jest przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego i - jeżeli ubezpieczona wystąpi z takim wnioskiem - urlopu rodzicielskiego. Stanowi o tym art. 29 ust. 1 pkt 1 i art. 29a ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2020 r. poz. 870 ze zm.), zwanej ustawą zasiłkową.

Z zasiłku macierzyńskiego mogą zatem korzystać nie tylko pracownice, ale i inne ubezpieczone, i to już od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniu chorobowemu (obowiązkowo lub na zasadzie dobrowolności). Dla świadczenia tego nie przewidziano bowiem okresu wyczekiwania, jak ma to miejsce w przypadku zasiłku chorobowego.

Urlop rodzicielski może być wykorzystany jednorazowo lub maksymalnie w 4 częściach, do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat (art. 182^1c Kodeksu pracy - Dz. U. z 2020 r. poz. 1320). Poszczególne części urlopu rodzicielskiego muszą przypadać bezpośrednio jedna po drugiej, z wyjątkiem jednej części w wymiarze do 16 tygodni, która nie musi przypadać bezpośrednio po poprzedniej części urlopu i może być wykorzystana aż do upływu roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat (tzw. luźna część urlopu rodzicielskiego).

Należy podkreślić, że skorzystanie przez pracownika z tzw. luźnej części urlopu rodzicielskiego (lub odpowiednio przez ubezpieczonego z zasiłku macierzyńskiego za okres takiej części) jest możliwe, jeżeli pracownik/ubezpieczony skorzystał z części urlopu rodzicielskiego/zasiłku macierzyńskiego za okres tej części, przypadającego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim/okresie pobierania zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego. Ponadto nie jest możliwe skorzystanie z tzw. luźnej części urlopu rodzicielskiego, w sytuacji gdy urlop ten był udzielony na podstawie art. 179¹ K.p., tj. z góry, pracownica zrezygnowała z tego urlopu w trybie określonym w tym przepisie i urlop ten nie został przejęty (z zachowaniem ciągłości) przez drugiego rodzica.

Ponieważ ustawodawca dopuścił możliwość korzystania z urlopu rodzicielskiego po przerwie, także zasiłek macierzyński za okres tego urlopu może być wypłacany za okresy nieprzypadające bezpośrednio po sobie. Nawet jeśli przerwa ta trwa kilka lat i w międzyczasie zmieni się tytuł ubezpieczenia chorobowego.

Ważne jest jednak, aby przed przyznaniem świadczenia i jego wypłatą dokładnie ustalić:

czy ubezpieczona faktycznie spełnia warunki do otrzymania tego świadczenia, w tym, czy nie został już wykorzystany przez samą ubezpieczoną (np. z tytułu poprzedniego ubezpieczenia) i/lub jej męża/ojca dziecka pełny okres należnego świadczenia oraz
w jakiej wysokości należne świadczenie ma jej być wypłacane (tj. w wysokości 60% czy 80% podstawy wymiaru zasiłku).

W tym celu do wniosku o zasiłek ubezpieczona powinna załączyć dokumenty określone w § 25a rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków (Dz. U. z 2017 r. poz. 87) - patrz ramka.

Dokumenty niezbędne do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami K.p. jako okres urlopu rodzicielskiego, nieprzypadający bezpośrednio po poprzednim okresie wypłaty zasiłku macierzyńskiego, w przypadku, o którym mowa w art. 182^1c § 3 K.p.:

-	oświadczenie ubezpieczonego, zawierające NIP i nazwy płatników zasiłku oraz informacje o okresie, za który wypłacono zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami K.p. jako okres urlopu rodzicielskiego, liczbie części wypłaconego zasiłku za okres tego urlopu, okresie, w którym urlop rodzicielski został wydłużony na podstawie art. 182^1f K.p., stawce procentowej, w jakiej zasiłek macierzyński został wypłacony oraz czy drugi z rodziców dziecka pobierał zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami K.p. jako okres urlopu rodzicielskiego lub
-	zaświadczenia poprzednich płatników zasiłku macierzyńskiego o okresie, za który zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami K.p. jako okres urlopu rodzicielskiego wypłacono ubezpieczonemu, liczbie części wypłaconego zasiłku za okres tego urlopu, okresie, w którym urlop rodzicielski został wydłużony na podstawie art. 182^1f K.p. oraz stawce procentowej, w jakiej zasiłek macierzyński został wypłacony, oraz oświadczenie ubezpieczonego, w którym informuje czy drugi z rodziców dziecka pobierał zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego,
-	zaświadczenie płatnika zasiłku o okresie, za który zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami K.p. jako okres urlopu rodzicielskiego wypłacono drugiemu z rodziców dziecka, liczbie części wypłaconego zasiłku za okres ustalony przepisami K.p. jako okres urlopu rodzicielskiego, okresie, w którym urlop rodzicielski został wydłużony na podstawie art. 182^1f K.p. oraz stawce procentowej, w jakiej zasiłek macierzyński został wypłacony drugiemu z rodziców dziecka, zawierające imię, nazwisko, numer PESEL tego rodzica albo serię i numer dokumentu stwierdzającego tożsamość, jeżeli nie nadano numeru PESEL lub oświadczenie drugiego z rodziców dziecka zawierające powyższe dane i wskazujące NIP i nazwę płatnika, a także
-	odpis skrócony aktu urodzenia dziecka albo jego kopia potwierdzona przez płatnika składek lub ZUS za zgodność z oryginałem,
-	oświadczenie ubezpieczonego, czy drugi z rodziców dziecka zamierza korzystać z zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami K.p. jako okres urlopu rodzicielskiego.