Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 14 (560) z dnia 10.07.2022

Od 1 lipca 2022 r. zmiany w ustalaniu podwyższenia zasiłku macierzyńskiego do wysokości świadczenia rodzicielskiego

Pracownica zatrudniona na 1/5 etatu otrzymuje wynagrodzenie na poziomie minimalnego ustalonego proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Od 2 lipca 2022 r. w związku z urodzeniem dziecka przysługuje jej zasiłek macierzyński w wysokości 80% podstawy wymiaru. Miesięczny zasiłek z uwagi na jego wysokość należy podwyższyć do kwoty świadczenia rodzicielskiego. Jak ustalić to podwyższenie?

Pracownicy, która urodziła jedno dziecko przy jednym porodzie, przysługuje urlop macierzyński w wymiarze 20 tygodni, a po jego wykorzystaniu ma ona prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 32 tygodni. Tak stanowi art. 180 § 1 pkt 1 i art. 182^1a § 1 pkt 1 K.p. Za okres tych urlopów wypłacany jest zasiłek macierzyński, którego wysokość zależy od terminu złożenia wniosku o urlop rodzicielski (art. 29a ustawy zasiłkowej). Z pytania wynika, że pracownica jest uprawniona do zasiłku macierzyńskiego w wysokości 80% podstawy wymiaru, zatem wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze musiała złożyć nie później niż w ciągu 21 dni po porodzie (art. 31 ust. 3 pkt 1 ustawy zasiłkowej oraz art. 179¹ § 1 K.p.).

Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego stanowi co do zasady przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym pracownica urodziła dziecko (art. 36 ust. 1 w zw. z art. 47 ustawy zasiłkowej). Jeżeli jednak bezpośrednio przed porodem pracownica przebywała na zwolnieniu lekarskim z tytułu niezdolności do pracy z powodu choroby, to podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego stanowi podstawa wymiaru wcześniej wypłacanego świadczenia chorobowego (art. 43 ustawy zasiłkowej).

Na temat podwyższenia zasiłku macierzyńskiego do kwoty świadczenia rodzicielskiego przed zmianami pisaliśmy w UiPP nr 5/2022, str. 30.

Jak stanowił art. 31 ust. 3a ustawy zasiłkowej w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2022 r., w przypadku gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, obliczonego zgodnie z art. 31 ust. 1-3 ustawy zasiłkowej, jest niższa niż kwota świadczenia rodzicielskiego, określonego w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 615 ze zm.), kwotę zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych podwyższa się do wysokości świadczenia rodzicielskiego.

Od 1 lipca 2022 r. na mocy art. 6 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1265), dalej noweli, przepis ten został zmieniony. Obecnie stanowi, że w przypadku gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego, obliczonego zgodnie z art. 31 ust. 1-3 ustawy zasiłkowej, jest niższa niż kwota świadczenia rodzicielskiego, określonego w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, kwotę zasiłku macierzyńskiego podwyższa się do wysokości świadczenia rodzicielskiego. A zatem podwyższenie zasiłku macierzyńskiego do wysokości świadczenia rodzicielskiego przysługuje pracownikowi w sytuacji, gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego (bez pomniejszania o zaliczkę na podatek dochodowy) jest niższa niż 1.000 zł. Jeśli zasiłek macierzyński przysługuje za część miesiąca, kwotę podwyższenia ustala się proporcjonalnie do okresu, za który jest wypłacany ten zasiłek. W tym celu kwotę świadczenia rodzicielskiego dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych miesiąca (tj. odpowiednio 28, 29, 30 lub 31 dni), za który przysługuje zasiłek macierzyński (wynik zaokrągla się do 1 grosza) i mnoży przez liczbę dni, za które zasiłek jest wypłacany, końcowy wynik zaokrąglając do 10 groszy w górę.

Dodajmy, że od 1 lipca 2022 r. zasiłek macierzyński może korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 148,152-154 ustawy o pdof (pisaliśmy na ten temat w UiPP nr 13/2022, str. 10). Kwota podwyższenia zasiłku macierzyńskiego jest zwolniona z tego podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 82a ustawy o pdof.

Przyjmujemy założenia z pytania oraz dodatkowo, że do dnia porodu pracownica pobierała zasiłek chorobowy, którego podstawa wymiaru wynosiła 519,47 zł (najniższa podstawa wymiaru zasiłku dla pracownika zatrudnionego na 1/5 etatu w 2022 r.).

Pracownica urodziła dziecko 2 lipca 2022 r. i od tego dnia do 30 czerwca 2023 r. korzysta z urlopu macierzyńskiego, a następnie urlopu rodzicielskiego. Zasiłek macierzyński przysługuje jej w wysokości 80% podstawy wymiaru. Podstawa ta wynosi 519,47 zł, a stawka dzienna zasiłku - 13,86 zł (519,47 zł : 30 = 17,32 zł; 17,32 zł x 80% = 13,86 zł).

Zasiłek macierzyński za lipiec 2022 r. wyniesie 415,80 zł (13,86 zł x 30 dni), a kwota podwyższenia 552 zł, zgodnie z wyliczeniem:

• kwota świadczenia rodzicielskiego za 30 dni: 1.000 zł : 31 dni = 32,26 zł; 32,26 zł x 30 dni = 967,80 zł,
• kwota podwyższenia zasiłku macierzyńskiego: 967,80 zł - 415,80 zł = 552 zł.

Zwracamy uwagę! Na stronie Rządowego Centrum Legislacji znajduje się projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (druk nr UC118), który przewiduje zmiany m.in. w urlopach rodzicielskich oraz w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Na ten temat napiszemy w kolejnych numerach UiPP.