Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 15 (345) z dnia 1.08.2013

Jakie dokumenty przedłożyć w celu wypłaty zasiłku macierzyńskiego po urodzeniu dziecka?

Czy do wypłaty zasiłku macierzyńskiego wystarczy zaświadczenie wystawione przez szpital o odbytym porodzie, jeśli zawiera informację o okresie przysługującego pracownicy urlopu macierzyńskiego?

Nie. Dowodem do wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres przed porodem jest zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym druku określające przewidywaną datę porodu. Natomiast za okres po porodzie jest odpis skrócony aktu urodzenia dziecka, z którego płatnik zasiłku sporządza kserokopię i potwierdza ją za zgodność z oryginałem (zwracając oryginał pracownicy). Pracownica, która korzysta z urlopu macierzyńskiego przed przewidywaną datą porodu, jest zobowiązana do przedłożenia obydwu ww. dokumentów.

Powyższe wynika z § 9 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. poz. 444).

W sytuacji, gdy pracownica urodzi dziecko podczas pobytu za granicą, dla celów wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres po porodzie przedkłada skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub zagraniczny akt urodzenia dziecka (odpowiednio kopię potwierdzoną przez płatnika zasiłku za zgodność z oryginałem). Jeśli zasiłek macierzyński ma być wypłacony za okres przed porodem, należy dołączyć zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza stwierdzające przewidywaną datę porodu oraz nazwę zagranicznego zakładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicznego lekarza, opatrzone datą wystawienia i podpisem (§ 10 ww. rozporządzenia).

Dodajmy, że pracownicy przysługuje zasiłek macierzyński także przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, a następnie urlopu rodzicielskiego. Podstawą do wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okresy tych urlopów jest odrębny wniosek złożony przez pracownicę. W sytuacji, gdy po zasiłku macierzyńskim za "podstawowy" okres korzysta ona z zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, po którym występuje o wypłatę zasiłku za okres urlopu rodzicielskiego, to dla celów wypłaty zasiłku macierzyńskiego powinna przedłożyć oświadczenie odpowiednio:

• o braku zamiaru korzystania przez ojca dziecka w okresie wskazanym we wniosku z zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego, albo
   
• o okresie, w którym ojciec dziecka zamierza korzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego.

Zwracamy uwagę! Dodatkowy urlop macierzyński może być udzielony jednorazowo lub w dwóch częściach przypadających bezpośrednio po sobie i może być wykorzystywany przez każdego z rodziców dziecka. Natomiast urlop rodzicielski jest udzielany najwyżej w trzech częściach (każda część obejmująca co najmniej 8 tygodni) i z tego urlopu rodzice mogą korzystać w tym samym czasie. Na ten temat pisaliśmy w UiPP nr 13/2013, str. 58-69.

Treść złożonego oświadczenia decyduje o wysokości zasiłku macierzyńskiego pobieranego przez pracownicę.

Jeśli wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres podstawowego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego zostanie złożony przez pracownicę w terminie 14 dni od dnia porodu, to wysokość zasiłku macierzyńskiego za wszystkie kolejne urlopy wyniesie 80% podstawy wymiaru. Jeżeli jednak pracownica złoży oświadczenie o wypłatę zasiłku za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego po ww. terminie lub oświadczy, że ojciec dziecka będzie korzystał z dodatkowego urlopu macierzyńskiego i/lub urlopu rodzicielskiego, to wysokość zasiłku macierzyńskiego wyniesie 100% za okres podstawowego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego, natomiast za okres urlopu rodzicielskiego - 60% podstawy wymiaru.

Pracownica, która 3 lipca 2013 r. urodziła dziecko, w dniu 9 lipca 2013 r. wystąpiła z wnioskiem o udzielenie jej, po urlopie macierzyńskim w wymiarze 20 tygodni (tj. od 3 lipca do 19 listopada 2013 r.), dodatkowego urlopu macierzyńskiego od 20 listopada do 31 grudnia 2013 r. (6 tygodni), a następnie urlopu rodzicielskiego od 1 stycznia do 1 kwietnia 2014 r. (13 tygodni). Do wniosku dołączyła oświadczenie, że ojciec dziecka będzie korzystał z urlopu rodzicielskiego w wymiarze 13 tygodni w tym samym okresie, tj. od 1 stycznia do 1 kwietnia 2014 r. Pracownica otrzyma zasiłek macierzyński za okres podstawowego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego w wysokości 100% podstawy wymiaru, natomiast za okres urlopu rodzicielskiego w wysokości 60% tej podstawy (również ojciec dziecka otrzyma zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego w wysokości 60% podstawy wymiaru).

Gdyby z oświadczenia pracownicy wynikało, że ojciec dziecka nie zamierza korzystać z urlopu rodzicielskiego, to zasiłek macierzyński za cały okres wyniósłby 80% podstawy wymiaru.